Het is hopelijk bijna niemand ontgaan: het maatschappelijke debat via diverse media naar aanleiding van de beschuldigingen van seksuele intimidatie en verkrachting aan het adres van een grote filmproducent in Hollywood. Vrouwen en mannen delen hun verhalen of betuigen steun via de hashtag #metoo.
Ook in de zakenwereld in Nederland moet dit onderwerp meer aandacht krijgen. Het is immers krankzinnig dat seksuele intimidatie op de werkvloer zo vaak voor komt. Dat de drempel om bespreekbaar te maken nog steeds zo hoog ligt. Waardoor het een probleem in stilte is. Een betere wereld begint veelal bij je zelf, dus ik dacht: “ik schrijf ‘even’ een algemeen stukje om mensen bewust te maken dat dit veel voorkomt en soms niet eens opvalt omdat het normaal gevonden wordt”.
Inmiddels een paar uur verder kom ik er al schrijvend achter hoe moeilijk het is om dit onderwerp neutraal te behandelen. Echter dat het niet makkelijk is, is geen reden om het niet te doen. Mijn intentie is om te schrijven met begrip en medeleven voor degenen die het is overkomen én met een scherpe toon naar degene die grenzen over gaan. En om ondertussen mensen te inspireren om een bijdrage te leveren om dit stille probleem structureel aan te pakken. Want het gaat, althans wat mij betreft, verder dan het opkomen voor mensen die slachtoffer zijn. En het is dichterbij dan Hollywood: namelijk op onze werkvloeren.
Kortom het ‘even’ onder de aandacht brengen is nog niet zo makkelijk. Het is een ongemakkelijk onderwerp waar we liever niet te lang bij stil willen staan. Waarom vraagt het meer aandacht?
Ten eerste is het probleem van ongewenste intimiteiten en seksueel geweld groter dan ik hierin aanhaal. Echter maakt dat het probleem op de werkvloer niet kleiner. Want ook daar ligt stigmatisering op de loer. Zowel vrouwen als mannen, jong en oud, kunnen slachtoffer zijn van smakeloos wangedrag van het andere of hetzelfde geslacht, van collega’s en/ of klanten. Het is belangrijk dat iedereen die er mee te maken heeft en heeft gehad, vrouwen én mannen, ergens terecht kunnen voor hulp en steun. Het is belangrijk dat organisaties kenbaar maken waar en bij wie er gemeld kan worden.
Ten tweede ligt de verantwoordelijkheid voor een oplossing niet in handen van de slachtoffers door bijvoorbeeld met het verhaal naar buiten te komen. Het is de reactie van het collectief, van de omstanders, van de goegemeente die het verschil maakt! Kortom jij dus! Spreek jij je collega aan op ongepast gedrag? Waarom wel, waarom niet? Laat jij, of je nu man of vrouw bent (want echt, who cares?!?!) weten dat je dergelijk gedrag niet tolereert? Kom je op voor je collega? Toets je bij je collega wel eens of de grapjes nog als grapjes worden opgevat? Flirten is natuurlijk leuk en grappig, mits het van twee kanten komt. En hoe reageer je als iemand je heeft verteld dat hij/zij is lastig gevallen? Neem je het serieus? Luister je? Geef je steun? Ga je handelen? Hou je rekening met de wensen van degene die je in vertrouwen heeft genomen? Al deze vragen maken het nog ingewikkelder. Want zeg eerlijk, iedereen maakt weleens een foute grap. Iedereen mist weleens een signaal en we hebben allemaal weleens een blauwtje gelopen. En toch zijn we niet allemaal grensoverschrijdend bezig. De oplossing zit in het gesprek erover, zonder dat wie dan ook zich verplicht voelt om zijn of haar persoonlijke verhaal te delen. Sociale steun én controle in de goede zin van het woord.
Ten derde mag, wat mij betreft naast salaris en topfuncties, nog meer aandacht zijn voor de mindset en denkpatronen die diepgeworteld in onze cultuur zitten als het gaat om gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen op het werk. En al helemaal als er macht bij komt kijken. Om het even scherp neer te zetten: Blijkbaar is het (nog steeds) normaal dat er ongepaste opmerkingen worden gemaakt. Gaan complimenten nou eenmaal niet altijd over de inhoud van het werk. En moet je niet te moeilijk doen over ongepaste, ongewenste, seksueel getinte aanrakingen. Helaas leeft daarnaast bij vele die te maken krijgen met dit gedrag het idee dat je dit ongewenste gedrag maar moet accepteren. Waarom? Omdat je anders geen resultaat boekt, niet aardig gevonden wordt, geen promotie maakt, of simpelweg omdat het er nou eenmaal bij hoort. En blijkbaar wordt er intern een afweging gemaakt als het gaat om het ‘nee’ zeggen of bespreekbaar maken van wangedrag ten opzichte van die persoon. Denk daarbij aan ingecalculeerde risico’s zoals baanverlies, minder gave projecten of problemen met collega’s. Belachelijk, maar waar. Hoe doorbreken we deze hardnekkige denkpatronen?
Uiteraard hebben organisaties, HR afdelingen, management en topfunctionarissen - man en vrouw - een grote rol in het geven van voorbeeldgedrag en het creëren van de goede randvoorwaarden voor een gezonde cultuur met goede regelingen rondom het melden en sanctioneren van ongewenst gedrag. Los van de rol of functie die ik bekleed, of het bedrijf waar ik voor werk, wil ik het onderwerp van seksuele intimidatie op de werkvloer, voor zo ver mogelijk, op een genuanceerde en onafhankelijke manier via deze blog onder de aandacht brengen. Al is het om mensen aan het denken te zetten. Te steunen. Of om te dienen als opening voor een gesprek tijdens een werkoverleg of bij de koffieautomaat.
Welke verantwoordelijkheid neem jij?
Lees & deel ook op: https://www.linkedin.com/pulse/seksuele-intimidatie-op-de-werkvloer-wat-doe-jij-rikkie-dautzenberg/